Een persoonlijk verslag over de ontmoetingsmiddag voor (en door!) (ex)partners van iemand met psychische problemen. Naasten Centraal organiseerde onlangs dit bijzondere event. Tijdens de middag schreef één van de organisatoren, zelf partner van, haar ervaringen op. Hier een inkijkje in haar verhaal en in wat zich afspeelde.  

Verhalen delen 

‘We beginnen met een introductieronde en die heeft al heel veel waarde. Hoewel al onze verhalen anders zijn, zijn er meteen raakvlakken en is het fijn te voelen dat we niet de enigen zijn met uitdagingen. Voor onszelf zorgen en grenzen aan te geven bijvoorbeeld. Hoe houden we het vol? 

Een aantal heeft een burn-out gehad, staat op het punt er één te krijgen of zit er middenin. Ik ben onder de indruk van hoe krachtig iedereen zijn of haar verhaal deelt. En hoe open we naar elkaar durven te zijn, met alle emoties die daarbij horen. Het feit dat onze partners zich soms naar de buitenwereld beter voordoen dan thuis. Waardoor de buitenwereld, bijvoorbeeld vrienden, familie, maar ook hulpverleners, niet begrijpt hoe de situatie thuis werkelijk is. Je krijgt als partner dan tips van anderen als “waarom doe je niet dit?’ waarbij de echte situatie niet wordt gezien – of misschien al die dingen herhaalt die je al 1000 keer hebt geprobeerd, maar zonder enig resultaat. Wat lastig is, is dat ook mensen met geen of weinig ervaring met dergelijke situaties soms zo’n sterke mening hebben over wat we moeten doen, en denken dat één en ander makkelijk op te lossen is. 

Gaslighting en veiligheid 

Misschien schamen onze partners zich– want er rust nog steeds een taboe op psychische / psychiatrische problemen Waar we ook over praten is de in de media nu veel gebruikte term “Gaslighting” – regelmatig voelen we dat het verhaal wordt omgedraaid, dat wij degene zijn met het probleem, degene die geholpen moet worden. Na het delen van onze verhalen volgt een gezamenlijke brainstorm over wat ons fijn laat voelen.  

Trainer Fabien legt uit dat we de ‘fijne’ dingen die genoemd  zijn kunnen indelen in:  

• Houvast en veiligheid;  
• Autonomie en relatie; 
• Talent 

Het valt op dat we veel dingen noemen in de houvast en veiligheid en in de relatie-categorie maar minder in autonomie en talent. Ik vind dit zelf heel inzichtelijk – ik ben in mijn leven een hele tijd bezig geweest met veiligheid en heb daardoor voor mijn gevoel weinig ruimte gekregen om mezelf te ontwikkelen en vrij te voelen. De basisbehoeften van een mens (hier is ook literatuur over), zijn dus houvast/veiligheid, autonomie, relatie en talent  

Verbindende communicatie, ben ik een giraf?  

De jakhals en giraf worden genoemd door Fabien: allebei concepten in de context van verbindende communicatie. Bij de Jakhals-stijl horen verwijten, cynisme (beschermen tegen teleurstelling), angst en oordelen. Het is een primaire stijl en het zit in je hersenen. Deze stijl is gebaseerd op onze vecht/vlucht reactie die ons helpt te overleven, bijvoorbeeld in noodsituaties, bij brand, of agressie. De Giraf-stijl is anders en past bij nieuwsgierig zijn, compassie, moed en vragen stellen. Door de evolutie van ons brein, zijn we in staat om, ook al oordelen we, nieuwsgierig te zijn. Om vragen te stellen. Deze stijlen zitten in elkaar en zijn met elkaar verbonden. Je hoeft echt niet altijd de Giraf te zijn – zeker niet als het ten koste van jezelf gaat. Daarnaast is er ook nog ballast, de dingen die we met ons meedragen, bijvoorbeeld onze problemen.  

Wil je partner niet of kán je partner misschien niet? 

We werken een voorbeeld uit met één van onze deelnemers. De eerste vraag is: wat wil je bereiken? In ons voorbeeld gaat het over verbinding zoeken met de ander. Een tweede vraag is: kán de ander het niet of wíl de ander het niet? Een prachtige, maar ook heftige en ons allemaal ontroerende conversatie volgt. We kijken eerst naar de dingen die we kunnen doen als de ander niet wíl. Om dan tot de conclusie te komen dat de ander, nu, even, niet kán. Dat is enorm lastig. We willen de hoop niet opgeven. Maar het creëert ook lucht, en ruimte, als je durft te accepteren dat de ander, datgene wat je wilt, nu even niet kán. De ander kan dan ook zijn wie hij of zij ís. Je kan dan ook dichter bij je Giraf komen – i.p.v. de Jakhals (“ik doe het wel weer”) kan je een Giraf worden, nieuwsgierig zijn.  

Hoop, inzicht en acceptatie 

Het gesprek gaat ook over hoop, en zoals één van onze deelnemers heel mooi uitdrukt: Hoop is een daad van verzet. Ik denk terug aan mijn eigen hoop, mijn jarenlang duwen en trekken, met helaas weinig resultaat. En hoe dit inzicht helpt – te onderzoeken of de ander niet wil of niet kan. En als je dan alles geprobeerd hebt, héél voorzichtig te gaan nadenken over acceptatie. Ik heb die stap zelf recentelijk gezet, maar met de inzichten van Fabien had ik dat wellicht eerder kunnen doen. We sluiten af en praten na. We krijgen prachtige beoordelingen, en nuttige suggesties om dit nóg beter te doen. Velen hadden langer willen napraten. We gaan nadenken wat de volgende stappen kunnen zijn. Ondertussen vraag ik me af hoe we deze evenementen meer bekend kunnen maken – zodat lotgenoten over heel Nederland baat kunnen hebben bij de inzichten die wij vandaag opdeden. Met ontzettend veel dank aan Fabien Schiereck, voor het leiden van de sessie, en met dank en waardering voor Dieneke, Sonja, Leonie en Dominieke, voor het runnen van het “Partner Van” team, en met heel veel dank aan al onze deelnemers, voor hun oprechtheid, kwetsbaarheid, en voor het delen van hun ervaringen.’ 

Wil je een uitnodiging voor de volgende keer? Mail naar partnersvan@naastencentraal.nl 

Wist je dat we ook een Facebookgroep hebben? Naar de Facebookgroep.

Boekentip: Destructieve relaties op de schop van Jan Storms