Nora & Co

Nora, de dochter van schrijver en journalist Koos Neuvel, stierf de dag nadat zij achttien jaar werd. Wat is er gebeurd met Nora en zes andere meisjes die allen rond dezelfde periode zijn overleden aan anorexia? ‘Nora &Co’ is een waarachtig verhaal over de verschrikkelijke worsteling die ouders doormaken gedurende de behandeling van hun dochter met anorexia.

Knap hoe Koos er in zijn dubbelrol als vader en onderzoeker in slaagt om niet alleen Nora maar alle meisjes in dit boek hun eigen gezicht te geven en de overeenkomsten en verschillen in hun ziektegeschiedenis te tonen.

In vroegere tijden kwam hongeren en vasten al voor. Verregaand vasten wordt pas langzaamaan gezien als een ziekte. In het heden zorgt een rigide slankheidsideaal voor een eetstoornis maar is er niet de oorzaak van. Bepaalde karaktertrekken worden als risicofactoren voor anorexia bestempeld. De schrijver ontwaart ook een gemeenschappelijke noemer, hoe verschillend alle opgroeiverhalen en karaktertrekken van de meisjes ook zijn. Al deze meisjes hebben een uitgesproken negatief oordeel over zichzelf. Hun psychologisch profiel is er een met weinig zelfvertrouwen en veel ambitie.

Anorexia is een levensbedreigende aandoening. Het lijnen wordt een manier om alle angsten te overwinnen en het lichaam onder controle te houden. Door het niet kunnen stoppen met lijnen worden de grenzen steeds verlegd. De dood komt steeds dichter om de hoek kijken. De wereld wordt grijzer en kleiner. Op een bepaald moment is de afstand met het leven van gezonde leeftijdgenoten niet meer te overbruggen.

Als ouder zoek je naar een behandeling voor je dochter om op een gezond gewicht te komen. Dit boek laat zien dat de opname in een speciale kliniek voor eetstoornissen voor Nora en haar lotgenoten paradoxaal genoeg tot een verslechtering van hun toestand leidt. De groepsdynamiek in de kliniek is ziekmakend. Als je opklimt in de pikorde en de dunste bent krijg je de aandacht van behandelaars.

Het is hopeloos dat een eetstoornis en een angststoornis door behandelaars als aparte aandoeningen worden gezien. Nora kan niet in behandeling voor haar angststoornis omdat ze daarvoor eerst op een bepaald gewicht moet zijn. Voor Nora en de andere meisjes wisselen dagbehandeling en opname in een gesloten afdeling elkaar af. Het is heel confronterend om te lezen hoe het is als er dwangvoeding wordt toegepast.

Voor alle meisjes komt er een punt van no return. Een punt waarop ze zich niet meer uit de greep van anorexia kunnen bevrijden. Voor de ouders komt er een moment van het verschrikkelijke besef dat het doodsverlangen van hun dochter intenser wordt en onomkeerbaar is.

Was het overlijden van Nora een noodlot? Bij het terugkijken op wat er met haar gebeurde ziet de schrijver ook toeval. Het onvoorziene en willekeurige kan dramatische gevolgen hebben. Bij anorexia lijkt hem een intensieve behandeling thuis in een vroegtijdig stadium de meest aangewezen weg. De band met de gezonde buitenwereld moet behouden blijven. Het is ontroerend om te lezen dat Nora zich tot het einde toe in haar ouders kon inleven.

Addy Bakx