Myrthe van der Meer schreef Paaz toen ze thuis kwam na een opname van vijf maanden op de psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis (PAAZ).  Myrthe is manisch-depressief en heeft Asperger (een vorm van autisme). De hoofdpersoon van het boek is Emma Nieuwenhuis. Zij werkt op een uitgeverij en moet verplicht vier weken met vakantie. Vanwege een ernstige depressie en doodswens komt ze na een week terecht op de PAAZ. Daar begint het “omdenken”.

Myrthe neemt je mee in Emma’s denkwereld. Ze beschrijft op een vlotte en directe manier hoe Emma zich voelt en hoe ze alles wat er om haar heen gebeurt, ervaart. Je ziet de behandelaars en medebewoners van de PAAZ door haar ogen. Dichterbij kan haast niet. Dat vind ik heel bijzonder. Ik heb mijn moeder na haar psychoses verschillende malen gevraagd hoe zij die periodes heeft ervaren. Daar heeft ze nooit antwoord op kunnen of willen geven. Wellicht heeft dat ook te maken met het feit dat zij uit een generatie kwam die niet of nauwelijks sprak over haar innerlijke wereld.

Het boek zit vol humor. Zwarte humor, soms. Emma neemt haar behandelaars op de hak. Onder de humor blijft haar doel zichtbaar: een realistisch beeld geven van haar opname. Tijdens een gesprek met een verpleegkundige komt ze er achter dat niet iedereen diep van binnen eigenlijk liever dood wil zijn. Zelfs als ze niet actief plannen maakt om dood te gaan, is dat gevoel bij Emma altijd aanwezig. Pas wanneer ze het ziekenhuis verlaat, wil ze eindelijk van die gedachten aan de dood af.

Over haar depressie zegt Emma: “Het voelt alsof al je vrienden, kinderen, collega’s, huisdieren een voor een doodgaan tot er niemand meer over is en elke vezel in je lichaam doordrenkt raakt van verdriet en je niet meer weet waar je het moet zoeken. Er is niets meer dan pijn, wanhoop en leegte, er is nooit iets anders geweest en er zal ook nooit meer iets anders zijn.”

Als ze naar huis mag, weet Emma dat ze nog steeds niet beter is. Ze realiseert zich ook dat er goede mensen op de afdeling waren, die ze kon vertrouwen en die ze zal missen. Die hebben de PAAZ gemaakt tot de eerste plek waar ze zich ooit thuis heeft gevoeld.

Ilona Lekahena, 10 december 2015