De wond en het litteken 

Een persoonlijk verhaal van Ilona over haar KOPP achtergrond en trauma.

“Spreek niet vanuit de wond, maar vanuit het litteken.” Een zin uit een roman die ik aan het lezen ben. Hij bleef me bij en ik dacht er over na.  

Bij het genezen van een wond maakt ons lichaam littekenweefsel aan, omdat de huid niet in staat is om volledig te vernieuwen. Soms is een litteken na een poos nauwelijks meer zichtbaar, maar andere littekens blijven zeer aanwezig. Dat laatste kan ook het geval zijn bij psychische wonden. De pijn van een psychisch trauma wordt niet minder en veroorzaakt lichamelijke en geestelijke stress. Er is dan sprake van een post-traumatische stress-stoornis (PTSS) en in bepaalde gevallen, zoals bij KOPP, een complexe vorm daarvan. 

Informatie te over op het wijde wereldweb als het gaat over de behandeling van complexe PTSS. Er zijn nogal wat behandelmethoden. Het contact met de behandelaar is daarbij van groot belang. Voor mij is een voorwaarde voor het slagen van een behandeling een goede klik met de behandelaar. Vroeger was ik niet in staat om te voelen of dat het geval was, laat staan dat ik me er over uitsprak als het niet zo was. Maar bij het intakegesprek van de behandeling die ik een paar jaar geleden heb gevolgd, voelde ik dat de behandelaar niet de juiste voor mij was en heb ik dat uitgesproken. Zij wilde graag weten waarom dat zo was en ik heb die vraag beantwoord, maar in wezen zou het voldoende zijn geweest om te zeggen dat het niet goed voelde. Ook iets wat ik steeds beter onder de knie krijg: ik bepaal zelf wat ik kwijt wil en wat niet. 

Terug naar het spreken vanuit wond of litteken. Wat betekent dat voor mij? Als ik spreek vanuit mijn wond, ben ik nog daar waar ik vroeger was. Ik ga terug naar het kind dat alles wat er gebeurde onderging en zich niet kon verweren. Ik voel mij dat kind en spreek vanuit de rol van slachtoffer. Want dat was ik. Ik plaats mijzelf terug in die rol, terwijl ik geen kind meer ben, maar volwassen. Ik doe dat op momenten dat ik behoefte heb aan aandacht en troost van anderen, maar niet weet hoe ik dat duidelijk moet maken. Het is een passieve manier van aandacht vragen. Ik zou ook kunnen zeggen dat ik me rot voel en behoefte heb aan een knuffel of aan het vertellen van mijn verhaal, maar dat doe ik niet. Spreken vanuit mijn wond heeft een tegengesteld effect van wat ik wil bereiken. In plaats van vriendelijke aandacht en belangstelling voel ik deuren dichtgaan. De slachtofferrol is geen aantrekkelijke rol. Wat niet wegneemt dat het niet nodig is mijzelf daarop af te rekenen. Het is al voldoende om me ervan bewust te zijn dat ik in die rol ben gestapt. Want dan kan ik er ook weer uit stappen. 

Spreek ik daarentegen vanuit het litteken dat de wond heeft bedekt, dan ben ik in staat om op een duidelijke manier te vragen om wat ik nodig heb en waarom dat zo is. Of ik het krijg, is een tweede, maar het voelt in ieder geval veel prettiger, omdat ik mezelf niet kleiner maak dan ik ben. Het is een vorm van zelferkenning. Er is niets mis met wat ik voel en ik hoef mij daarvoor niet te schamen. Ook niet als een ander er geen behoefte aan heeft naar mij te luisteren. Het gaat er om dat ik naar mezelf luister en mezelf serieus neem. Dat is voldoende. 

Ilona Lekahena

Mocht je er behoefte aan hebben op mijn blog te reageren of erover van gedachten te wisselen, dan kan dat. Je kunt dan mailen naar info@naastencentraal.nl en ontvangt van mij een reactie.