Een poosje terug kwam ik een vriendin tegen, die ik langere tijd niet had gezien. We maakten een afspraak en toen we een paar weken later samen op pad gingen, merkte ik dat mijn vriendin zich anders dan anders gedroeg. Ik vond haar onvriendelijk en bits, wat ik nooit eerder had ervaren. Ze vertelde me dat ze bezig was bepaalde zaken uit haar verleden op te ruimen en ik vermoedde dat dat de reden was waarom ik haar niet ‘herkende’. Maar dat veranderde niets aan mijn gevoel.

Ik was van slag van wat ik voelde en trok mij terug. Ik nam afstand van haar. Dat was precies wat ik deed als het met mijn moeder niet goed ging. Mijn vriendin had weliswaar geen psychose, maar de voor mij plotselinge verandering bracht het gevoel terug dat ik had als mijn moeder, haast vanuit het niets, een psychose had. 

Had ik in mijn jonge jaren de neiging om voor mijn moeder te zorgen, als het niet goed met haar ging, toen ik wat ouder werd, veranderde dat. Ik wilde de pijn die ik voelde als ik haar (weer) kwijtraakte, niet meer voelen en besloot mezelf ervoor af te sluiten. Het lukte me om iets tussen ons in te zetten waardoor ik afstand kon nemen. Als een soort rolluik dat ik naar beneden kon laten, als ik dat nodig vond. Ik kon haar door de gaten in het luik nog wel zien, maar ze kon niet meer bij me komen, waardoor ik veilig was. Ik liet mijn moeder niet meer toe. De jaren erna deed ik het rolluik soms omhoog, maar als ik het nodig vond, liet ik het toch weer zakken. Het was mijn manier om mezelf te beschermen. Dat is lange tijd zo gebleven, tot het moment dat ze op haar sterfbed lag en we, toen haar einde kwam, weer samen waren. 

Inmiddels heb ik geleerd mij uit te spreken als er iets is wat ik als vervelend ervaar. Ik heb zelf de regie in handen en hoef mezelf niet langer in bochten te wringen om te voldoen aan iets wat ik mezelf opleg. Maar in deze situatie vind ik dat heel lastig. Ik zou tegen mijn vriendin kunnen zeggen dat ik me ongemakkelijk voel en uitleggen waarom dat zo is. Maar dat betekent dat ik mij kwetsbaar moet opstellen en dat is nu juist wat ik niet wil. Ik ben bang dat de reactie van mijn vriendin mij pijn zal doen. Om dat te voorkomen, heb ik mij op voorhand teruggetrokken. Ik ontneem mijzelf en haar daardoor de kans om de blokkade, die ik tussen ons in heb gezet, op te heffen. Een duivels dilemma. 

Op een of andere manier zal ik met mijzelf in het reine moeten zien te komen. De enige manier waarop ik dat kan doen, is door naar binnen te keren en in stilte naar mezelf te luisteren. Wat gaat er precies in mij om? Wat heeft mij dat te vertellen? Durf ik de pijn te ondergaan die ik heb weggestopt? Wat wil ik echt? De enige die de antwoorden op deze vragen heeft, ben ik zelf. 

Ik heb de neiging om van dit alles weg te hollen en afleiding te zoeken, waardoor ik niet langer hoef na te denken en te voelen wat ik voel. Maar ik weet heel goed dat dat een tijdelijke oplossing is. Ik zal er eens aan moeten geloven, want ik ben mij er van bewust dat het jammer zou zijn mijn angst te laten overheersen. En toch ben ik nog niet zo ver. Ik gun mijzelf de tijd die ik nodig heb, in de wetenschap dat ik er wel uit kom. Dat vertrouwen heb ik. 

Ilona Lekahena